සමාජ විපර්යකාරක භූමිකාව, මහා සමාජය සහ විශ්වවිද්‍යාලය යනු කුමක්ද? – සුදර්ශන සමරවීර
| |

සමාජ විපර්යකාරක භූමිකාව, මහා සමාජය සහ විශ්වවිද්‍යාලය යනු කුමක්ද? – සුදර්ශන සමරවීර

මහාචාර්ය අමරකීර්තිගෙ උක්ත කෘතිය දැනටමත් අපේ සමාජයේ විවිධ තලවල සංවාද වෙත ආලෝකය ගෙනා කෘතියක් බව පෙනෙනව. සමකාලීන අධ්‍යාපනයේ නව ලිබරල් මුහුණත සහ නිදහස්කාරක අධ්‍යාපනයේ හරයාත්මක වටිනාකම්, ශ්‍රි ලංකා විශ්වවිද්‍යාලයේ ‌ෙඑතිහාසික විකාශනයේ අවවර්ධනය, වැඩ ලෝකය-අධ්‍යාපනයේ උපයෝගීතාවාදී භාවිතය සහ කරණීය තර්කරණය, නිදහස් කලා අධ්‍යාපනයේ ගුරු ශිෂ්‍ය භූමිකා, මානවශාස්ත්‍ර අධ්‍යාපනයේ ව්‍යුහාත්මක ගැටලු සහ පොදුවේ ශාස්ත්‍රාලය සහ ශාස්ත්‍රාලයික බව ගැන අර්ථවත් සංවාදයක් මතු කෙරෙන න්‍යායික සහ ‌ෙඑතිහාසික ප්‍රවේශ ගණනාවක් මේ කෘතිය මගින් පැනෙනව පෙනෙනව. මේ කෙටි සටහන පොතේ එන ඒ සියල්ල පිළිබඳ සාකල්‍යර්ථවත් අවලෝකනයක් නෙමෙයි. එහෙම කරනව නම් ඒක තවත් ග්‍රන්ථ ප්‍රමාණ අභ්‍යාසයක්. මම උත්සාහ කරන්නෙ මේ කෘතිය මගින් පොදුවේ ආමන්ත්‍රණය කරන එක් අදහසක් පමණක් සලකාබැලීමට විතරයි. අනිත් අතට මෙවැනි පොතක් ගැන කරන කතාවක් යනු පොත නොකියවූ අයට කෙටි සාරාංශයක් ඉදිරිපත් කිරීම හෝ පොතෙහි එන විස්තෘත කරුණුවල පටුනක් සේ පෙනෙන පෙළගැස්මක් සැදීම නෙමෙයි. ආධුනික ශාස්ත්‍රකාමියෙකු ලෙස පුද්ගලිකව මම මේ කෘතියෙහි කැමතිම පරිච්ඡේදය තමයි -නිදහස් කලා අධ්‍යාපනය, නිදහස්කරක අධ්‍යාපනය සහ ශ්‍රේෂ්ඨ ග්‍රන්ථ- නමැති පරිච්ඡේදය. ඒත් මම ඒ සංවාද දැනට මගහැර යනව.

සහස් කඳු තරණ මං පෙත් – කෞශල්‍යා ජයලත්
| |

සහස් කඳු තරණ මං පෙත් – කෞශල්‍යා ජයලත්

ඇය සයනයෙන් බසින්නී සෙමෙනි. ඒ ඉරට තවත් මද වෙලාවක් සුව නින්ද සදන්නට ය. ඉන්පසු ඇරඹෙනුයේ දෛනික යුද්ධයයි. ඇය සිය කවියෙහි භාවිතා කරනා යෙදුම් හරහා ගෘහණියකගේ පොදු අත්දැකීම නාටකීය බවකින් විදහයි.දරුවන් සැමියා සමග දවස ඇරඹීම, මග තොට ඇති අනතුරු, යළි නිවෙසෙහි දරුවන් සමග සටන මෙන්ම නිවසෙහි කුදු මහත් කටයුතු ඈ ඉදිරිපිට ය. මේ කිසිවක් වටිනාකමක් ලබනා කාර්යයන් නොවේ. එහෙත් ඇය දිනපතා එහි නියැලිය යුතු ය.
ඒ අතර ඇයට හමුවන තම වර්ගයාගේ ඛේදය ඇගේ ඇස් පාරයි. ඉදින් ඇය සොවින් නැගෙන්නී ය. සමාජයට අභියෝග කරමින් ම. ශුද්ධවන්ත ලෝකයක පාපී කතුන් සුධවල මිනිසුන්ට අසුබ ලකුණු ය. ඇය ඔවුන් වෙනුවෙන් නැගෙන්නී ය.

සඳ බිඳුණු ගොවිඳුහෙල – චමිලා මැණික්ගමගේ
| |

සඳ බිඳුණු ගොවිඳුහෙල – චමිලා මැණික්ගමගේ

චමිලා මැණික්ගමගේ කිවිඳියගේ කුළුඳුල් කාව්‍ය සංග්‍රහය වන ‘සඳ බිඳුණු ගොවිඳුහෙල’ සහෘද පාඨක අප අතට පත් වන්නේ සක්නද ප්‍රකාශනයක් ලෙසට ය. මෙම කාව්‍ය සංග්‍රහය වූ කලී අපූර්ව කාව්‍ය සංකල්පනා බොහොමයකින් අනූන වන අතර ඒ කාව්‍ය සංකල්පනා එකින් එක විඳගැනුම පාඨක අප සතු ය. නිස`දැස් හා සංක්‍ෂිප්ත යන  ප්‍රවර්ගයන් වල කාව්‍යයන් වලින් සුසැදි කිවිඳියගේ ප්‍රථම කාව්‍ය සංග්‍රහය ජනගත වන්නේම රට තුල ඇති ආර්ථික අර්බූදය මුද්‍රණ කර්මාන්තයට ද බලපා ඇති අවධියක වුවත් එය මිලට ගෙන කියවන්නෙකුට කිසිදු අවැඩක් වන්නේ නැති බව නම් පැවසිය යුතුම ය.
කවියකට, කෙටිකතාවකට හෝ නවකතාවකට අනුභූතිය සැපයෙන්නේ, තමා තල අත්දැකීම්, කාගෙන් හෝ අසා දැනගත් අත්දැකීමක් හෝ ජනමාධ්‍ය ඔස්සේ ලබා ගන්නා අත්දැකීම් යන ත්‍රිවිධ කාරණා මගිනි. කිවිඳිය මෙහි අඩංගු සියළු කාව්‍ය සංකල්පනා වලට අනුභූතිය සපයා ගන්නේ ඉහත ත්‍රිවිධ ආකාරයට විය හැකිය. අසමත් ගුරුවරිය, ආදරණීය මිනිසෙකුට වැනි පද්‍යයන් දෙස බැලූ කල කිවිඳිය සිය වෘත්තීය ජීවිතයේ දී ලබාගත් අත්දැකීම් විය යුතුය. කෙසේ නමුත් ඒ පද්‍ය පංතීන් අපූරුය නැවුම් ය.

තවම පරණයි කොළඹ – ජීවන්ති රත්නසේකර
| |

තවම පරණයි කොළඹ – ජීවන්ති රත්නසේකර

ජීවන්ති රත්නසේකර කිවිඳියගේ ‘තවම පරණයි කොළඹ’ කාව්‍ය සංග්‍රහය මා අතට පත්වනුයේ අහම්බෙනි. සන්ථව ප්‍රකාශනයක් ලෙස නිකුත් වන මේ කාව්‍ය එකතුව එක හුස්මට කියවිය හැකි වුවත් ඒ තුළ ගැබ්ව ඇති ජීවන යථාර්ථය නම් ගැඹුරු ය. සඳැස්, නිසඳැස්,සංක්ෂිප්ත යන ආර කීපයකින් සමන්විත වූ කාව්‍ය එකතුවක් ලෙස අප අතට පත් වන මෙම ග්‍රන්ථය තුළ අඩංගු කාව්‍ය වියමන් කෙමෙන් ලිහා ගැනීම පාඨක අපට භාරය. මෙතුළ අතරින් පතර සංක්ෂිප්ත කාව්‍ය කිහිපයක් අඩංගුකර තිබීම ම මා සිත්ගත් අපූරු කරතව්‍යයකි. කෙසේ වෙතත් සමස්ත කාව්‍යාවලියම විවිධාංගීකරණයට ලක්ව තිබීම පාඨකයාව ඒකාකාරී බවෙන් මුදවා ගැනීමට සමත් වන බව නම් පැවසිය යුතුම ය.

ඉවුරු, ගඟ සිදී ගිය දා  – කැත්ලීන් ජයවර්දන
| |

ඉවුරු, ගඟ සිදී ගිය දා – කැත්ලීන් ජයවර්දන

කැත්ලින් ජයවර්ධනගේ ඉවුරු ගඟ සිදී ගිය දා කියවූවෙමි. අතිශය වෙහෙසක් දරා, විශාල සංයමයකින් ලියන ලද අනර්ඝ ලියවිල්ලකි. ඉතා වෙහෙසී කරනා ලද ගෙත්තමකි.
ලාංකීය සමාජයේ මූලික විශ්වාසයන් සියල්ලටම අතිශයින් බරපතල ලෙස අභියෝග කරමින් ලියන ලද මෙය තවමත් ‘ඉක්මනින් වලිග ගිණි ගන්නා පරම්පරාවේ’ දෑසට අසු නොවුණාද, නැතහොත් මේ වර්ගයේ පොතක් මුල සිට අග තෙක් කියවීමේ සංයමයක් මේ නරි නාටක මැද සොයාගැනීමට ඔවුනට හැකි නොවූයේදැයි මම නොදනිමි.

සුන්දරයි සුනන්දා- විචාරය
| |

සුන්දරයි සුනන්දා- විචාරය

සුනන්දා කෙතරම් සුන්දර ද යත්…
තාක්ෂණයේ දියුණුවත් සමග ම මිනිස් සත්වයා සතුව පවත්නා බොහෝ දක්ෂතා වැළලී යනවා මෙන්ම තවත් දක්ෂතා කරළියට පැමිණේ; ඒ තාක්ෂණය ඔස්සේ ම ඔවුහු සිය දක්ෂතා වර්ධනය කරගනිති. මේ ආකාරයට තම දක්ෂතා වර්ධනය කරගත් මාධ්යවයක් ලෙස Face book (මුහුණු පොත) හැඳින්විය හැකි ය. එතුළින් වල්-පල් ලියන අය අතර තම කාව්යF දක්ෂතා වර්ධනය කරගත් නිර්මාණකාරිනියක ලෙස රෝහිණි ජයන්ති ලියනගේ හැඳින්විය හැකි ය. කවියට, කෙටිකතාවට මතු නොව නවකතාවට ද දක්ෂතා දක්වන ඇය පසුගිය දි සිය කුළුදුල් කාව්යි සංග්රයහය ජනගත කළා ය. කාතිය නම් කර තිබුණේ ‘‘සුන්දර සුනන්දා’’ යනුවෙනි. අද මගේ විචාරක්ෂිය යොමු වන්නේ මෙම කාව්යන සංග්රිහය කෙරෙහි ය.

‘පියැසි කවුළුව’ විමසුම
| | |

‘පියැසි කවුළුව’ විමසුම

මේ නිසා, “රියල්” කියල දෙයක් තියෙනව නම්, පියැසි කවුළුවෙ බොහෝ චරිත අපි හිතන් ඉන්න “රියල්” එකෙනුත් රියල් එක වෙත යන්න සමත් වෙනවා. මේ සැබෑව සාහිත්‍ය නිර්මාණයකින් එළියට එද්දි කියවන පාඨකයාට, නිර්මාණ ලෝකයෙදි හමුවෙන චරිත සහ සැබෑ ජීවිතේ තමාත් ඇතුළු චරිත කියල වෙන ම කොටස් දෙකක් – පරතරයක් නැති ය, හැමෝම එකවගේය කියල හිතෙන්න ගන්නවා.

කහට ගවුමක අයිතිකාරිය-කෞශල්‍යා  ජයලත්
|

කහට ගවුමක අයිතිකාරිය-කෞශල්‍යා ජයලත්

කවිය පිළිබඳ අදහස් දක්වන ඉංග්‍රීසි කවියෙකු වන මැතිව් ආර්නෝල්ඩ් පවසන්නේ, ″එය ගිනි පුලිඟුවක් අහසින් කඩා වැටිම හා සමාන දෙයකි. කවිය යනු ඉතා මනරම්, විශ්මය ජනක මෙන්ම පුලුල් ලෙස දේවල් ප්‍රකාශ කළහැකි ආකාරයකි.″ යනුවෙනි. කවිය මනරම්, විශ්මය වහා  ප්‍රයෝගයක් වන්නේ භාෂාව පදනම් කරගෙනය. සිය භාෂාව කාව්‍යමය තලයක තබා කපාකොට ගත හැකි කවියෙකුට සිය කවිකම් මනාව විදහා දැක්විය හැකිය. එසේ කිරීමට නම් කවියා සිය භාෂාවේ එන විදග්ධ ව්‍යවාහාරය, ගැමි වහර, ළමා වහර, කට වහර, පොදු ජන ව්‍යවාහාරය, විදෙස් වහර, පැරණි ගද්‍ය පද්‍ය භාෂාව  පමණක් නොව එහි එන තාක්‍ෂණික යෙදුම් මෙන්ම උප භාෂා ආදියේ එන ලක්ෂණයන් ද අනිවාර්යෙන් දැන සිටිය යුතුය. එමෙන්ම කාව්‍ය භාෂාව සම්බන්ධයෙන් විවිධ අත්හදා බැලීම් කිරීමට ද කවියා උත්සුක විය යුතුය.

කෞශල්‍යා ජයලත් කිවිඳිය ගේ ″කහට ගවුමක අයිතිකාරිය″ කාව්‍ය සංග්‍රහය තුල දැකිය හැක්කේ ඉහතින් සඳහන් කල විශේෂ කාරණයයි. එනම් ඇය සිය අත්දැකීම් කියන්නට කාව්‍ය භාෂාව යොදා ගන්නා ආකාරයයි. ඇගේ කවිකමේ ප්‍රබල විශේෂත්වය වන්නේ කවියට ප්‍රස්තූත වන අත්දැකීමට ගැලපෙන ලෙස සිය භාෂාව හැසිරවිමයි.

නත්තල් ගීතයක් – A Christmas Carol
| |

නත්තල් ගීතයක් – A Christmas Carol

අද්භූත කතා සන්දර්භයක් ඔස්සේ චාල්ස් ඩිකන්ස් ලියූ ‘අ ක්‍රිස්මස් කැරොල්’ නමැති ලොව ප්‍රකට නවකථාව ‘නත්තල් ගීතයක්’ නමින් පළමු වරට පූර්ණ අංසක්ෂිප්ත පරිවර්තනයක් ලෙසින් කොළඹ ජාත්‍යන්තර පොත් ප්‍රදර්ශනයේ දී ‘ප්‍රභා ප්‍රකාශකයෝ (D-159) කුටියෙන් ඔබ අතට පත්වේ.

විශ්වවිද්‍යාලය යනු කුමක්ද?
|

විශ්වවිද්‍යාලය යනු කුමක්ද?

විශ්වවිද්‍යාලය යනු කුමක් වීද, කුමක්ද කුමක් විය යුතුද යන ප්‍රශ්න මේ පොතෙන් අසනු ලබන්නේ උසස් අධ්‍යාපනය පිළිබඳ ලෝක පරිමාණ කතිකාවක් තුළට ලංකාවේ විශ්වවිද්‍යාල අධ්‍යාපනය ඇතුළත් කරමිනි.
තියුණු විචාරාත්මක ස්වරයකින් මෙන්ම කුළුපග සහෝදරත්වයේ උණුසුමකින් පාඨකයා අමතන මෙම කෘතිය උසස් අධ්‍යාපනයෙහි එක් කේන්ද්‍රීය ගුණයක් විය යුතු නිදහස සාධනය සම්බන්ධයෙන් විශ්වවිද්‍යාල අධ්‍යාපනයෙහි කාර්යභාරය හඳුන්වා දෙයි. ලංකාවට තරමක් අලුත් නිදහස්කාරක අධ්‍යාපන සංකල්ප පිළිබඳ සනිදර්ශනාත්මක සාකච්ඡාවක් පොත පුරා දිවෙයි.